کد مطلب:19218 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

از ديدگاه قرآن و روايات نقش صبر و استقامت در وصول به مطلوب چگونه است؟

هر كسي در اين جهان براي خود آرزو و آمالي دارد و ميكوشد كه به مقصد و مرام نهائي خود برسد، يكي عاشق علم و دانش، ديگري خواهان مال و ثروت، سوميدلباخته مقام و منصب است و… نيل به اين مقاصد معنوي و مادي در گرو صبر و شكيبايي و بهرهگيري از نيروي استقامت و بردباري است. تا دانشجو شب و روز رنج تحصيل را بر خود هموار نكند، و با نيروي استقامت مشكلات فرا گرفتن علم و دانش را حل ننمايد، هرگز به آرزوي خود نخواهد رسيد. ميگويند: اديسون به قدري در تحصيل علم و گشودن رازهاي جهان، استقامت داشت كه گاهي غذا خوردن را فراموش ميكرد، دانشمندان بزرگ جهان، پايه گذاران علوم در سايه استقامت و بردباري به مقامات بلندي از علم و دانش رسيدهاند. و گرنه با خيابان گردي و شب نشيني، هرگز به مقام بلندي از علم و دانش نميتوان رسيد.
بازرگان ثروت اندوز براي يك هدف بزرگ، براي بالا بردن سطح زندگي تا رنج سفر را بر خود هموار نكند و مسافرتهاي دريايي و هوايي را ناچيز نشمرد، هرگز به آرمان نخواهد رسيد.
يك فرد با ايمان كه راستي خواهان رضاي خدا و تحصيل خشنودي او است بدون نيروي استقامت هيچ معصيتي را نميتواند ترك كند، و مشقت هيچ طاعت و عبادتي را مانند نماز و روزه و … نميتواند متحمل شود.
روي اين بيان صبر و استقامت پايه و اساس هر كمال، و شالوده هر آرمان و آرزويي است ك انسان در مغز خود ميپروراند.
در اينجاست كه عظمت گفتار امير مؤمنان كه پيرامون صبر و استقامت ايراد فرمودهاند روشن ميگردد، وي ميفرمايد: يكي از صفات برجسته انساني صبر و استقامت است، ايمان بي صبر و استقامت، بسان تن بي سر است كه بصورت يك لاشه غير مفيد در ميآيد. اينك عين جمله‎اي كه آن حضرت بيان كرده است:
«وَعَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ فَاِنَّ البصر مِنَ الاِيمانِ كَالرَّأسِ مِنَ الْجَسَدِ وَلا خَيْرٍ في جَسَدٍ لا رَأسَ مَعَهُ وَلا في ايمانٍ لا صَبْرَ مَعَهُ» (نهج البلاغه3/168 /ط عبده)
راستي صبر و استقامت رمز موفقيت، و اساس ترقي و تكامل و شالوده نيل به هدف است مثلا سرباز بي استقامت در جبهه جنگ خود را تسليم دشمن ميكند و سلاح و سنگر را در اختيار دشمن ميگذارد.
هر فرد با ايماني ميتواند در سايه شكيبايي و استقامت، فرائض الهي را كه بي رنج و مشقت نيست، انجام دهد و از معاصي و گناهان چشم بپوشد، عظمت و عزت و ترقي و تعالي از آن مخترع و مهندسي است كه با نيروي استقامت پنجه جهل و ناداني را بشكند. فتح و پيروزي براي آن ارتشي است كه با نيروي استقامت مجهز باشد و هكذا …
قرآن ميگويد: بيست سرباز با صبر و استقامت بر دويست تن غالب و پيروز ميگردد، چنانكه ميفرمايد: «اِنْ يَكُنْ مِنْكُمْ عِشْروُنَ صابِروُنَ يَغْلِبوُا مَا تَيْنِ» انفال/65 [بيست تن صبور شما، بر دويست تن پيروز ميگردد.]
قرآن مجيد ميفرمايد: درجات روز باز پسين در سايه صبر نصيب افراد ميگردد. «سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَي الدّارِ» رعد/24 [سلام بر شما اي بهشتيان كه در اثر صبر و كوشش و بردباري و استقامت در اقامه واجبات و ترك محرمات به اين مقامات نائل شده ايد.]
مرزباني يكي از وظايف بزرگ ارتش اسلام است، و بدون صبر و استقامت حفظ مرزهاي اسلام امكان پذير نيست ـ از اين نظرـ در قرآن با امر به صبر در يكجا ذكر شده است. «يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنوُا اصْبِروُا وَصابِروُا ورابِطوُا» آل عمران/200 [اي مردان با ايمان صبر و مرابطه (مرزداري) را پيشه خود سازيد.]
در قرآن صبر و استقامت، متجاوز از صد مرتبه وارد شده و آثار مخصوصي براي آن بيان شده است و هدف بيشتر آيهها اين است كه در ساية صبر و استقامت مردان و زنان ميتوانند مشكلات را از هم بگشايند.

---

: آية الله جعفر سبحاني
مربي نمونه